በዓላት

·        በዓል ማለት የተቀደሰ የተከበረ ልዩ ክቡር ቀን ማለት ነው:: በዓላት በልማድ የሚከበሩ ወይንም ስራን ላለመስራት ተብሎ የተፈጠሩ አይደሉም:: የበዓላት ሁሉ መገኛ ምንጫቸው ሃይማኖት ነው:: በብሉይ ኪዳን የሚከበሩ ብዙ ዓይነት በዓላት ነበሩ:: የበዓላት ሁሉ መሰረት ግን ቀዳሚት ሰንበት ናት:: ሰንበት ማለት ዕረፍት ማለት ነው::

ዘፍ 2:2 "እግዚአብሔርም የሠራውን ሥራ በሰባተኛው ቀን ፈጸመ በሰባተኛውም ቀን ከሠራው ሥራ ሁሉ ዐረፈ። " በሐዲስ ኪዳን ሰንበት ቅዳሜና እሁድ ነው:: ሰንበተ ክርስቲያን እሁድ ጌታ ፍጥረትን መፍጠር የጀመረበት : የተጸነሰበት : ከሙታን ተለይቶ የተነሳ በትናትና ይህች ዕለት ትከብራለች::
ዘጸ 16:23 20:8 "እርሱም፦እግዚአብሔር የተናገረው ይህ ነው።ነገ ዕረፍት፥ ለእግዚአብሔርም የተቀደሰ ሰንበት ነው  የምትጋግሩት ንጋግሩ፥ የምትቀቅሉትንም ቀቅሉ፥የተረፈውን ሁሉ ለነገ እንዲጠበቅ አኑሩት አላቸው። " 
መዝ 41:4 "ይህን ሳስብ ነፍሴ በእኔ ውስጥ ፈሰሰች፥ ወደ እግዚአብሔር ቤት ወደ ምስጋና መኖሪያ ስፍራ እገባለሁና በዓል የሚያደርጉ ሰዎች የደስታና ምስጋና ቃል አሰሙ።" 
መዝ 75:10 "ሰው በፈቃዱ ያመሰግንሃልና፥ ከሕሊናቸው ትርፍም በዓልህን ያደርጋሉ።" 
ዮሐ 10:22 "በኢየሩሳሌምም የመቅደስ መታደስ በዓል ሆነ" 
ሐዋ 20:7 "ከሳምንቱም በመጀመሪያ ቀን እንጀራ ለመቁረስ ተሰብስበን ሳለን ፥ጳውሎስ በነገው ሊሄድ ስላሰበ ከእነርሱ ጋር ይነጋገር ነበር፥እስከ መንፈቀ ሌሊትም ነገሩን አስረዘመ።" 
1ኛቆሮ 16:2 "እኔ ስመጣ ይህ የገንዘብ ማዋጣት ያን ጊዜ እንዳይሆን፥ ከእናንተ እያንዳንዱ በየሳምንቱ በፊተኛው ቀን እንደ ቀናው መጠን እያስቀረበ ቤቱ ያስቀምጥ።" 
የጌታ ዘጠኝ ዓበይት በዓለትና መጽሐፍ ቅዱሳዊ መነሻቸው
1-ብስራትሉቃ 1:26
2-ልደትሉቃ 2:7
3-ጥምቀትማቴ 3:13 ሉቃ 3:21
4-ደብረታቦርማቴ 17:1 ማር 9:21 ሉቃ 9:28
5-ሆሳዕናማቴ 21:1
6-ስቅለትሉቃ 23:33
7-ትንሳኤሉቃ 24:5
8-ዕርገትሉቃ 24:50
9-ጰራቅሊጦስሐዋ 2:4
ዘጠኙየጌታንኡሳንበዓላት
1-መስቀልማቴ 27:1 1ኛቆሮ 1:18
2-ስብከትዮሐ 1:44 ዕብ 11:1
3-ብርሃንመዝሙር 42:3 ኢሳ 9:2 ዮሐ 8:12
4-ኖላዊመዝ 22:1 ዮሐ 10:1-22 1ኛጴጥ 2:25
5-ግዝረትዘሌ 12:3 ሉቃ 2:21
6-ልደትስምዖንሉቃ 2:25
7-ቃናዘገሊላዮሐ 2:1
8-ደብረዘይትማቴ 24

​

​

​

ቅድስት ቤተ ክርስቲያናችን ለሚስጥረ ጥምቀት አፈጻጸም ብርቱ ጥንቃቄ ታደርጋለች።ሰው ሁሉ በጥምቀት አማካኝነት የሚሰጠውን ጸጋ እንዲያገኝ አስፈላጊውን ጥረት ሁሉ ተፈጽማለች። ሰዎች ሳይጠመቁ እንዳይሞቱ በማለት ሕፃናትን እንዲጠመቁ ታስተምራለች ታጠምቃለችም። ሕፃናትን የምታጠምቀው በቅዱሳት መጻሕፍት በቅዱሳን አበው ትውፊትና ሥርዓት መሠረት ነው።ሕፃናትን የምታጠምቀው ከቅዱሳት መጻሕፍት በተረዳችው መሠረት እንደሆነ ከዚህቀ ጥለን ለማየት እንሞክራለን። 

መጽሐፈ ኩፋሌ 4:9 "ከተፈጠረባት ምድር ለአዳም አርባ ቀን ከተፈጸመለት በኃላ ይገዛትም ይጠብቃትም ዘንድ ወደገነት አስገባው። ሚስቱንም በሰማንያ ቀን አስገባት።" 
ይላልና ለአዳምና ሔዋን ንፁሕ ጠባይዕ ሳያድፍባቸው ከመንፈስቅዱስ የጸጋ ልጅነት ተቀብለው በ40 ና በ80  ቀን ገነት እንደ ገቡ ዛሬም ቅድስት ቤተክርስቲያን እግዚአብሔር መጀመሪያ በሠራው ሥርዓት መሠረት በአዳም አለመታዘዝ ምክንያት የተወሰደውን ልጅነት ለማስመለስ ሕፃናት ወንዶችን በ40 ቀን ሕፃናት ሴቶችን በ80 ቀን ዕድሜያቸው ታጠምቃለች። 

ሀ. ሕፃናት የዘላለምን ሕይወት እንዲያገኙ ወላጆቻቸው ና ቤተክርስቲያን የሚሹት ነው፡፡ 

የሐ.3÷5"ሰው ከውኃና ከመንፈስ ካልተወለደ በቀር የእግዚአብሔርን መንግሥት ሊያይ አይችልም፡፡ 
ስለዚህ ሕፃናት በወላጆቻቸው እምነት የተነሣ የወላጆቻቸውን እምነት የእነርሱ እምነት በማድረግገና በሕፃንነት ጊዜያቸው ከእግዚአብሔር መንግሥት ውጭ እንዳይሆኑ ታጠምቃቸዋለች፡፡ ዳሩግን ሳይጠመቁ ቢሞቱ ጌታ እንደተናገረው መንግስተ ሰማይን አያዩአትም፡፡እንደ ጌታ ትምህርት የምንሄድ ከሆነ #ሰው ብሎ ባጠቃላይ ሕፃናትን አዋቂዎችን ሁሉ ጨምሮ ተናገረ እንጂ ከሕፃናት በስተቀር አላለም፡፡ ሰው ከውኃና ከመንፈስ ካልተወለደ በቀር የእግዚአብሔርን መንግሥት ሊያይ አይችልም፡፡ 

ለ. ሕፃናት በመጠመቃቸው የቤተክርስቲያን አባል ስለሚሆኑ የእግዚአብሔር ጸጋ ተከፋዮች ይሆናሉ፡፡ ገና ከሕፃንነታቸው ጀምሮ የቤተክርስቲያንን ሕይወት ይለማመዳሉ፡፡ በዚህ ፈንታ ከሕፃንነታቸው ጊዜ ጀምረው ከእግዚአብሔር ጸጋ ተራቁተው የሚያድጉ ከሆነ ለመጥፎ ሕይወት ይዳረጋሉ፡፡ 

ሐ. ለሕፃናት በሚደረግ ጥምቀት መጽሐፍ ቅዱስ አይቃወምም እንደውም ይደግፋል፡፡ 

ማር 10:14 "ሕፃናትን ወደ እኔ ይመጡ ዘንድ ተዉ አትከልክሉአቸው 
እንዲሁም ጌታችን  ‹‹ያመነ የተጠመቀ ይድናል››  ሲል በዚያን ዘመን ገና ወንጌል መስበክ በጀመረበት ላሉት ሰዎች የተነገረ ሲሆን ከክህደታቸውና ከጥርጥራቸው ተመልሰው የሚመጡ ሁሉ አምነው መጠመቅ እንዳለባቸው የሚያስገነዝብ ነው፡፡ሕፃናት የእግዚአብሔር ልጆች ሊሆኑ እንደሚገባ ጌታችን ሲገልጽ 

ማቴ.19÷14‹‹ሕፃናት ወደ እኔይመጡ ዘንድ ተውአቸው አትከልክሏቸው መንግሥተ ሰማያት እንደ እነርሱ ላሉት ናትና›› ብሏል፡፡ 
በዚህ የጌታ ትምህርት መሠረት ቤተክርስቲያንም የመሪዋንና የመሥራችዋን የክርስቶስን ቃል መርሕ በማድረግ ወላጆቻቸው ታቅፈው ወደቤተክርስቲያን ይዘው በመምጣት ተጠምቀው የእግዚአብሔር ልጆች የቤተክርስቲያን አባላት እንዲሆኑ ሲያደርጉ እርሷ ከልካይ አትሆንም ፡፡ ጌታ ተውአቸው ይምጡ ልጅነትን ፣ጸጋን ፣በረከትን ያግኙ ብሏልና፡፡ 
ሕፃናት ንጹሐነ አእምሮ መሆናቸውን ጌታ ሲያስተምር እንደ ሕፃናት ካልሆናችሁ መንግሥተ ሰማይ አትገቡም ብሏል፡፡ 

መ. መጽሐፍ ቅዱስ ሕፃናት መጠመቃቸውን ያስተምረናል፤ 


1. ሐዋ.16÷33 "በእሥር ቤቱ በተደረገው ተአምር የተደነቀውና ወደ ክርስትና እምነት የተሳበው የወኀኒ ጠባቂ ጳውሎስ ና ሲላስ ካስተማሩት ና ካሳመኑት በኋላ ከነቤተሰቡ መጠመቁ ተገልጾአል፡፡ እግዲህ የተሰበከው ና ያመነው የወኀኒ ጠባቂው ሲሆን የተጠመቁት ግን ሕፃናትን ጨምሮ መላው ቤተሰቡ ነው፡፡ " 

2. ሐዋ.16÷15 "ልብዋን ጌታ የከፈተላትና ቃሉን አድምጣ ሕይወትዋን ለክርስቶስ የሰጠችው ልድያ ባመነች ጊዜ የተጠመቀችው ብቻዋን ሳይሆን ከመላው ቤተሰብዋ ጋር ነው፡፡ከቤተሰቡ መካከል ሕፃናት መኖራቸው የማይቀር ነው፡፡ 

3. 1ቆሮ.1÷16 "ቅዱስ ጳውሎስ የእስጢፋኖስንም ቤተሰቦች ደግሞ አጥምቄያለሁ በማለት የእስጢፋኖስን መላ ቤተሰብ ማጥመቁን ገልኦአል፡፡ እነዚህ የእስጢፋኖስ ቤተሰቦች ሁሉ ትላልቆች ብቻ ናቸውን? ሕፃናት የሉበትም ይሆን? " 

4. ሐዋ.ሥራ 2 ላይ እንደተገለጸው በበዓለ ሃምሳ ከ3ዐዐዐ ያላነሱ ሰዎች በጴጥሮስ ተሰበኩ፡፡ ከእነዚያ ውስጥ ብዙዎቹ መጠመቃቸው ተገልጿል፡፡ የተጠመቁት ግን ዐዋቂዎች ብቻ መሆናቸውን የሚገልጽ ቃል የለም፡፡ በመጽሐፍ ቅዱስ ውስጥ የሕፃናትን ጥምቀት የሚነቅፍ ባንዱም ክፍል ተጽፎ አናገኝም፡፡ እስከ አሁን እንደተገለጸው መጽሐፍ ቅዱስ የሕፃናትን ጥምቀት ያልነቀፈ ሲሆን በብሉይ ኪዳን የጥምቀት ምሳሌ የነበሩትን ስንመለከት ይበልጥ የሕፃናትን ጥምቀት ትክክለኛነት ያረጋግጡልናል፡፡ 

ግዝረት የጥምቀት ምሳሌ ነው ፡፡ ሕፃናት በተወለዱ በስምንተኛው ቀን ይገረዙ ነበር (ዘፍ. 17÷12)፡፡ እንግዲህ ሕፃናቱ የሚገረዙት በወላጆቻቸው እምነት እንጂ እነርሱ ዐውቀው ግረዙን ብለው አይደለም፡፡ የእሥራኤል ቀይ ባሕርን ማቋረጥ የጥምቀት ምሳሌ መሆኑ በ1 ቆሮ.10÷2 የተገለጸ ሲሆን ባሕሩን ያቋረጡት ዐዋቂዎች ብቻ ሳይሆኑ ሕፃናትም ጭም ርናቸው፡፡ከባርነት ከፈርዖን አገዛዝ ነፃ የወጡት ሕፃናቱም ጭምር ናቸው፡፡ እሥራኤል ከበኲረ ሞት የዳኑበት የአንድ ዓመት ጠቦት በግ ደግሞ ምሳሌነቱየ ጌታ መሆኑ የታወቀ ሲሆን በዚያን ጊዜ በበጉ ደም አማካኝነት ከሞት የዳኑት የታዘዙትን እሺ ብለው የፈጸሙት ዐዋቂዎች ብቻ ሳይሆኑ የእነርሱ ልጆችም ጭምር ናቸው፡፡ እንግዲህ በወላጆቻቸው እምነት ሕፃናቱ መዳናቸውን ልናስተውል ይገባናል፡፡ ስለዚህ ሕፃናት በአእምሮ ባልበሰሉበትና ስለጥምቀታቸው አምነው ተቀብያዋለሁ ሳይሉ የሚደረገው ጥምቀት እውነተኛ ጥምቀት አይደለም የሚሉ በእግዚአብሔር ቃል መሠረት ከላይ እንደተገለጸው ሁሉ መሳሳታቸው የተረጋገጠ ነው፡፡ እግዚአብሔር ሰውን ይመርጣል እንጂ ሰው እግዚአብሔርን አይመርጥም፡፡ ራሱ ባለቤቱ እንዳስተማረው ሁሉ "እኔ መረጥኋችሁ እንጂ እናንተ አልመረጣችሁኝም"" ብሏል (ዮሐ.15÷16)፡፡ድኀነት በእግዚአብሔር ቸርነት የሚገኝ እንጂ በሰው ትምህርትና ዕውቀት የሚሸመት ወይም የሚገበይ ዕቃ አይደለም፡፡ስለሆነም ቤተክርስቲያናችን ሕፃናትን ማጥመቋ ከመጽሐፍ ቅዱስ ና ከቀደሙት አበው ባገኘችው ትምህርት መሠረት ነው፡፡

ዕጣን

ዕጣን ለቤተ መቅደስ አገልግሎት ይውላል:: ሃያ አራቱ ካህነተ ሰማይ ዕጣንን የተመላ ሰማያዊ ማዕጠንት በእግዚአብሔር ዙፋን ፊት እየሰገዱ ለዓለም ድኅነት የሚለምኑበት ነው:: በቤተ ክርስቲያን ካህናት መንፈቀ ሌሊት: በነግህ ጊዜ: በቅዳሴ ጊዜ በየማዕዘኑ ዕጣን ያጥናሉ ቅዳሴውን ጸሎቱንና ልመናውን ወደ እግዚአብሔር ያሳርጉበታል::

ስለ ዕጣን የመጽሐፍ ቅዱስ ማስረጃ

ዘጸ 30:1 "የዕጣን መሠዊያውን ሥራ ከግራር እንጨት አድርገው።" 
ዘጸ 30:34  "እግዚአብሔርም ሙሴን አለው፦ ጣፋጭ ሽቱ ውሰድ የሚንጠባጠብ ሙጫ፥ በዛጎል ውስጥ የሚገኝ ሽቱ፥ የሚሸትትም ሙጫ፥ ጥሩም ዕጣን ውሰድ የሁሉም መጠን ትክክል ይሁን።"

ዘጸ 30፥35 በቀማሚ ብልሃት እንደ ተሠራ፥በጨው የተቀመመ ንጹሕና ቅዱስ ዕጣን አድርገው።

ዘጸ 40:5  ለዕጣንም የሚሆነውን የወርቅ መሠዊያ በምስክሩ ታቦት ፊት ታኖራለህ፥ በማደሪያውም ደጃፍ ፊት መጋረጃውን ትጋርዳለህ።

ዘጸ 40:27 የጣፋጩን ሽቱ ዕጣን ዐጠነበት።

ዘሌ 10:1 የአሮንም ልጆች ናዳብና አብዩድ በየራሳቸው ጥናውን ወስደው እሳት አደረጉበት፥ በላዩም ዕጣን አኖሩበት፥ በእግዚአብሔርም ፊት እርሱ ያላዘዛቸውን ሌላ እሳት አቀረቡ።

ዘሌ 16:12  በእግዚአብሔርም ፊት ካለው መሠዊያ ላይ የእሳት ፍም አምጥቶጥናውን ይሞላል፥ ከተወቀጠውም ከጣፋጭ ዕጣን እጁን ሙሉን ይወስዳል ወደ መጋረጃውም ውስጥ ያመጣዋል።

ዘኍ16፥7  ነገም በእግዚአብሔር ፊት እሳት አድርጉባቸው፥ ዕጣንም ጨምሩባቸው እንዲህም ይሆናል እግዚአብሔር የሚመርጠው እርሱ ቅዱስ ይሆናል እናንተ የሌዊ ልጆች ሆይ እጅግ አብዝታችኋል ብሎ ተናገራቸው።

ዘዳ 33፥10 ፍርድህን ለያዕቆብ፥ ሕግህንም ለእስራኤል ያስተምራሉ፤ በፊትህ ዕጣንን፥ በመሠዊያህም የሚቃጠል መሥዋዕት ይሠዋሉ።

2ኛዜና 26:16  ነገር ግን በበረታ ጊዜ ለጥፋት ልቡ ታበየ፥ አምላኩንም እግዚአብሔርን በደለ ወደ መቅደስ ገብቶ በዕጣን መሠዊያ ላይ ዐጠነ።

መዝ 140:2  "ጸሎቴን በፊትህ እንደ ዕጣን ተቀበልልኝ፥ እጅ መንሣቴም እንደ ሠርክ መሥዋዕት ትሁን።"

ሚልክ 1:11  ከፀሐይ መውጫ ጀምሮ እስከ መግቢያዋ ድረስ ስሜ በአሕዛብ ዘንድ ታላቅ ይሆናልና በየስፍራውም ለስሜ ዕጣን ያጥናሉ፥ ንጹሕም ቍርባን ያቀርባሉ ስሜ በአሕዛብ ዘንድ ታላቅ ይሆናልና፥ይላል የሠራዊት ጌታ እግዚአብሔር፦ 

ማቴ 2:11  "ወደ ቤትም ገብተው ሕፃኑን ከእናቱ ከማርያም ጋር አዩት፥ ወድቀውም ሰገዱለት፥ ሣጥኖቻቸውንም ከፍተው እጅ መንሻ ወርቅና ዕጣን ከርቤም አቀረቡለት።" 

ሉቃ 1:10 "በዕጣንም ጊዜ ሕዝቡ ሁሉ በውጭ ቆመው ይጸልዩ ነበር።" 

ራእ 5:8  "መጽሐፉንም በወሰደ ጊዜ አራቱ እንስሶችና ሀያ አራቱ ሽማግሌዎች በበጉ ፊት ወደቁ፥እያንዳንዳቸውም በገናንና የቅዱሳን ጸሎት የሆነ ዕጣን የሞላበትን የወርቅ ዕቃ ያዙ።

ራእ 8:3  ሌላም መልአክ መጣና የወርቅ ጥና ይዞ በመሰዊያው አጠገብ ቆመ፤ በዙፋኑም ፊት ባለው በወርቅ መሰዊያ ላይ ለቅዱሳን ሁሉ ጸሎት እንዲጨምረው ብዙ ዕጣን ተሰጠው።

ሥዕል

ሥዕል እንደ ታቦት በኦርየንታል ኦ\ተ\ቤተክርስቲያናት ያለና የሚሰራበት። ስዕል እግዚአብሔር ጋር የተያያዘና በብሉይም ሆነ በአዲስ ኪዳን የሚሰራበት ነው ስዕል በእግዚአብሔር ፊት የተሰጠ ሕግ ነው። ይኽውም ለሙሴ በታቦተ ሕጉ በጽላት ኪዳኑ ላይ ስዕለ ኪሩብን እንዲስል ታዞ ነበር። በብሉይ ኪዳን የመጀመሪያው ሰዓሊ ሙሴ ነው። ሰሎሞንም የመጀመሪያው ቤተመቅደስ በሠራ ጉዜ ስዕለ ኪሩብን ስሎል። 

ዘጸ 25:19-20  "ከስርየት መክደኛውም ጋር አንዱን ኪሩብ በአንድ ወገን፥ ሁለተኛውንም ኪሩብ በሌላው ወገን አድርገህ በአንድ ላይ ትሠራዋለህ። ኪሩቤልም ክንፎቻቸውን ወደ ላይ ይዘረጋሉ፥ የስርየት መክደኛውንም በክንፎቻቸው ይሸፍናሉ፥ ፊታቸውም እርስ በርሱ ይተያያል የኪሩቤልም ፊቶቻቸው ወደስርየት መክደኛው ይመለከታሉ።

​

ዘጸ 37:7  "ሁለት ኪሩቤልንም ከተቀጠቀጠ ወርቅ ሠራ በስርየት መክደኛውም ላይ በሁለት ወገን አደረጋቸው። ከስርየት መክደኛውም ጋር አንዱን ኪሩብ በአንድ ወገን፥ ሁለተኛውንም ኪሩብ በሌላው ወገን አድርጎ በአንድ ላይ ሠራቸው። ኪሩቤልም ክንፎቻቸውን ወደ ላይ የዘረጉ ሆኑ፥ የስርየት መክደኛውንም በክንፎቻቸው ሸፈኑ፥ እርስ በርሳቸውም ተያዩ የኪሩቤልም ፊቶቻቸው ወደ መክደኛው ተመለከቱ።

​

1ኛ ነገስት 6:23- 28  "በቅድስተ ቅዱሳኑም ውስጥ ቁመታቸው አሥር ክንድ የሆነ ከወይራ እንጨት ሁለት ኪሩቤል ሠራ። የኪሩብም አንደኛው ክንፍ አምስት ክንድ፥ የኪሩብም ሁለተኛው ክንፍ አምስት ክንድ ነበረ ከአንደኛው ክንፍ ጫፍ ጀምሮ እስከ ሁለተኛው ክንፍ ጫፍ ድረስ አሥር ክንድ ነበረ። ሁለተኛውም ኪሩብ አሥር ክንድ ነበረ ሁለቱም ኪሩቤል አንድ ልክና አንድ መልክ ነበረ። የአንዱ ኪሩብ ቁመት አሥር ክንድ ነበረ፥ የሁለተኛውም ኪሩብ እንዲሁ ነበረ። ኪሩቤልንም በውስጠኛው ቤት አኖራቸው የኪሩቤልም ክንፎቻቸው ተዘርግተው ነበር የአንዱም ኪሩብ ክንፍ አንደኛውን ግንብ ይነካ ነበር፥ የሁለተኛውም ኪሩብ ክንፍ ሁለተኛውን ግንብ ይነካ ነበር የሁለቱም ክንፎች በቤቱ መካከል እርስ በርሳቸው ይነካኩ ነበር። ኪሩቤልንም በወርቅ ለበጣቸው።

​

1ኛነገስት 6፥29 " በቤቱም ግንብ ሁሉ ዙሪያ በውስጥና በውጭ የኪሩቤልና የዘንባባ ዛፍ የፈነዳም አበባ ምስል ቀረጸ።"

1ኛ ዜና 3፥5  ታላቁንም ቤት በጥድ እንጨት ከደነው፥ በጥሩም ወርቅ ለበጠው የዘንባባና የሰንሰለት አምሳል ቀረጸበት።

ሕዝቅኤል 4:1  አንተም፥ የሰው ልጅ ሆይ፥ ጡብን ወስደህ በፊትህ አኑራት የኢየሩሳሌ ምንም ከተማ ስዕል ሳልባት ክበባት፥

መሣ 17፥3  እናቱም። ልጄ ሆይ፥ እግዚአብሔር ይባርክህ አለችው። አንዱን ሺህ አንዱን መቶ ብርም መለሰላት እናቱም። ይህን ብር የተቀረጸ ምስልና ቀልጦ የተሠራ ምስል አድርጌ ከእጄ ስለልጄ ለእግዚአብሔር እቀድሰዋለሁ አሁንም ለአንተ እመልሰዋለሁ አለች። ለእናቱም ገንዘቡን በመለሰላት ጊዜ እናቱ ሁለቱን መቶ ብር ወስዳ ለአንጥረኛ ሰጠችው፥ እርሱም የተቀረጸ ምስልና ቀልጦ የተሠራ ምስል አደረገው። ያም በሚካ ቤት ነበረ። ሰውዮውም ሚካ የአምላክ ቤት ነበረው ኤፉድና ተራፊም አደረገ፥ ከልጆቹም አንዱን ቀደሰው፥ ካህንም ሆነለት።

የዜማ ዕቃ በመጽሐፍ ቅዱስ እይታ

መጽሐፍ ቅዱስ እና ማህሌይ ቅዱስ ያሬድ እንዳሳየን ሦስቱ የዜማ ሥልቶች ግዕዝ: ዕዝልና አራራይን የዜማ ዕቃ በሆኑት በከበሮ በገና በጽናጽል በመሰንቆ በመለከት በእምቢልታ የመሳሰሉት በመጽሐፍ ቅዱስ ውስ  ቀደምት አባቶቻችን አምላካቸውን ሲያመሰግኑበት በነበረው መሣሪያ እነሱን መሰረት አድርገን አምላካችንን እናመሰግንበታለን። አለም በሚጨፍርበትና ሃጥያት በሚሰራበትና ዘፈን በመሰለ ዜማና በዘመናዊ የዳንኪራ መሣሪያ  ልንጠቀም አይገባም:: ምክንንያቱ መጽሐፍ እንዲህ ብሎናልና  ሮሜ 12:2 "በልባችሁ መታደስ ተለወጡ እንጂ ይህን ዓለም አትምሰሉ።"

የዜማ ዕቃ በመጽሐፍ ቅዱስ እይታ

​

መዝ 150:3-6  "እግዚአብሔርን... በመለከት ድምፅ አመስግኑት በበገናና በመሰንቆ አመስግኑት በከበሮ በአውታርና በእምቢልታ አመስግኑት። ድምፁ መልካም በሆነ ጸናጽል አመስግኑት እልልታ ባለው ጸናጽል አመስግኑት።

ራዕ 15:2  "በእሳትም የተቀላቀለውን የብርጭቆ ባሕር የሚመስለውን አየሁ፥ በአውሬውና በምስሉም በስሙም ቍጥር ላይ ድል ነሥተው የነበሩት የእግዚአብሔርን በገና ይዘው በብርጭቆ ባሕር ላይ ሲቆሙ አየሁ። ሁሉን የምትገዛ ጌታ አምላክ ሆይ፥ ሥራህ ታላቅና ድንቅ ነው፤ የአሕዛብ ንጉሥ ሆይ፥ መንገድህ ጻድቅና እውነተኛ ነው፤ ጌታ ሆይ፥የማይፈራህና ስምህን የማያከብር ማን ነው? አንተ ብቻ ቅዱስ ነህና ፥የጽድቅም ሥራህ ስለተገለጠ አሕዛብ ሁሉ ይመጣሉ በፊትህም ይሰግዳሉ እያሉ የእግዚአብሔርን ባሪያ የሙሴን ቅኔና የበጉን ቅኔ ይዘምራሉ።" 
1ኛ ሳሙ 16:2 3 "እንዲህም ሆነ ከእግዚአብሔር ዘንድ ክፉ መንፈስ በሳኦል ላይ በሆነ ጊዜ ዳዊት በገና ይዞ በእጁ ይመታ ነበር ሳኦልንም ደስ ያሰኘው ያሳርፈውም ነበር፥ ክፉመንፈስም ከእርሱ ይርቅ ነበር።" 

1ኛ ዜና 15:16  "ዳዊትም በዜማ ዕቃ በመሰንቆና በበገና በጸናጽልም እንዲያዜሙ፥ ድምፃቸውንም በደስታ ከፍ እንዲያደርጉ መዘምራኑን ወንድሞቻቸውን ይሾሙ ዘንድ ለሌዋውያን ኣለቆች ተናገረ።"

2ኛ ሳሙ 6:5  "ዳዊትና የእስራኤልም ቤት ሁሉ በቅኔና በበገና በመሰንቆም በከበሮም በነጋሪትና በጸናጽል በእግዚአብሔር ፊት በሙሉ ኃይላቸው ይጫወቱ ነበር።" 

2ኛ ዜና 20:28 "በበገናም በመሰንቆም በመለከትም ወደኢየሩሳሌም ወደእግዚአብሔርም ቤት ገቡ።"

1ኛ ዜና 15:28  "እንዲሁ እስራኤል ሁሉ ሆእያሉ ቀን ደመለከትና እምቢልታ እየነፉ፥ ጸናጽልና መሰንቆም በገናም እየመቱ፥ የእግዚአብሔርን የቃልኪዳን ታቦት አመጡ።" 

ዘፍ 4:21  "የወንድሙም ስም ዩባል ነበረ እርሱም በገናንና መለከትን ለሚይዙ አባት ነበረ።" 

ዘጸ 15:20 " የአሮን እኅት ነቢይቱ ማሪያምም ከበሮ በእጅዋ ወሰደች ሴቶችም ሁሉ በከበሮና በዘፈን በኋላዋ ወጡ።"

መዝ 33:2  "እግዚአብሔርን በመሰንቆ አመስግኑት፥ አሥር አውታርም ባለው በበገና ዘምሩለት።"

1ኛ ሳሙ 18:6  "እንዲህም ሆነ ዳዊት ፍልስጥኤማዊውን ገድሎ በተመለሰ ጊዜ፥ እየዘመሩና እልልም እያሉ ከበሮና አታሞ ይዘው ንጉሡን ሳኦልን ሊቀበሉ ሴቶች ከእስራኤል ከተሞች ሁሉ ወጡ።" 

1ኛ ዜና 13:8  "ዊትና እስራኤል ሁሉ በቅኔና በበገና በመሰንቆና በከበሮ በጸናጽልና በመለከት በእግዚአብሔር ፊት በሙሉ ኃይላቸው ይጫወቱ ነበር።"

2ኛ ዜና 5:12  "መዘምራንም የነበሩት ሌዋውያን ሁሉ፥ አሳፍና ኤማን ኤዶታምም ልጆቻቸውም ወንድሞቻቸውም፥ ጥሩ በፍታ ለብሰው ጸናጽልና በገና መሰንቆም እየመቱ በመሠዊያው አጠገብ በመሥራቅ በኩል ቆመው ነበር ከእነርሱም ጋር መቶ ሀያ ካህናት መለከት ይነፉ ነበር።"

ኢዮ 21:12  "ከበሮና መሰንቆ ወስደው ይዘምራሉ፥ በእምቢልታ ድምፅ ደስ ይላቸዋል።" 

መዝ 91:3  "አሥር አውታር ባለው በበገና ፥ከምስጋና ጋርም በመሰንቆ።"

ማቴ 24:31  "መላእክቱንም ከታላቅ መለከት ድምፅ ጋር ይልካቸዋል፥ ከሰማያትም ዳርቻ እስከ ዳርቻው ከአራቱ ነፋሳት ለእርሱ የተመረጡትን ይሰበስባሉ።"

ጃንጥላ

​

ጃንጥላ በቤተክርስቲያን በቅዳሴ ጊዜ፥ ወንጌል ሲነበብ፥ ታቦት ሕግ ሲወጣ፥ በልዩ ልዩ አገልግሎት ጊዜ ጃንጥላ ወጥቶ ይዘረጋል። ከተለያዩ ከሚያምሩና ከሚያብረቀርቁ ጨርቅ የሚሰራው ጃንጥላ የመውጣቱና የመጋረዱ ምሳሌ ሊቀነቢያት ሙሴ ጽላተ ኪዳኑን ሲቀበል በደብረሲና የጋረደው ደመና ምሳሌ ነው።

"ሙሴም ወደ ተራራ ወጣ፥ ደመናውም ተራራውን ሸፈነው። " ዘጸ 24:15
"ደመናውም ከድንኳኑ ላይ በተነሣ ጊዜ በዚያን ጊዜ የእስራኤል ልጆች ይጓዙ ነበር ደመናውም በቆመበት ስፍራ በዚያ የእስራኤል ልጆች ይሰፍሩ ነበር።" ዘኁ 9:17 "ከሰፈራቸውም በተጓዙ ጊዜ የእግዚአብሔር ደመና ቀንቀን በላያቸው ነበረ።" ዘኁ 10:34 
"በፊታቸውም ተለወጠ፥ ፊቱም እንደ ፀሐይ በራ፥ ልብሱም እንደ ብርሃን ነጭ ሆነ።" ማቴ 17:2 
"ይህንም ሲናገር ደመና መጣና ጋረዳቸው ፤ወደ ደመናውም ሲገቡ ሳሉ ፈሩ።" ሉቃ 9:34

ልሳን

በዚህ ጽሑፍ መሠረት ልሳን ማለት ቋንቋ ማለት ነው። ልሳን ቁጥር ስፍር ከሌላቸው መንፈስ ቅዱስ ክፍሎ ለክርስቲያኖች ከሚሰጣቸው ስጦታዎች አንዱ ነው። በልሳን መናገር ማለት የሰው ልጆች በሚሰሙትና በሚናገሩት ቋንቋ መናገር ማለት ነው። እንዲሁም በአዲስ ልሳን መናገር ማለት በአዲስ ቋንቋ መናገር ማለት ነው ወይም በአዲስ ቋንቋ መናገር ማለትም ተወልደው ባላደጉበት ወጥተው ወርደው ባልተማሩ ቤት ቋንቋ በመንፈስ ቅዱስ ገላጭነት መናገር ማለት ነው።

ሐዋ 2:4  "በሁሉም መንፈስ ቅዱስ ሞላባቸው፥ መንፈስም ይናገሩ ዘንድ እንደሰጣቸው በሌላ ልሳኖች ይናገሩ ጀመር።...ይህም ድምፅ በሆነ ጊዜ ሕዝብ ሁሉ ተሰበሰቡ፥ እያንዳንዱም በገዛ ቋንቋው ሲናገሩ ይሰማ ስለነበር የሚሉትን አጡ። ተገርመውም ተደንቀውም እንዲህ አሉ። እነሆ፥ እነዚህ የሚናገሩት ሁሉ የገሊላ ሰዎች አይደሉምን? እኛም እያንዳንዳችን የተወለድንበትን የገዛ ቋንቋችንን እንዴት እንሰማለን?"

ማር16:17  "ያመኑትንም እነዚህ ምልክቶች ይከተሉአቸዋል፤ በስሜ አጋንንትን ያወጣሉ፤ በአዲስ ቋንቋ ይናገራሉ፤ እባቦችን ይይዛሉ" 

1ኛቆሮ 12:10  "ለአንዱም ትንቢትን መናገር፥ ለአንዱም መናፍስትን መለየት፥ ለአንዱም በልዩ ዓይነት ልሳን መናገር፥ ለአንዱም በልሳኖች የተነገረውን መተርጎም ይሰጠዋል፤"

እንግዲህ በመንፈስ ቅዱስ ተሞልቶ በሌላ ልሳን መናገር ማለት በመንፈስ ቅዱስ ገላጭነት የሰውልጆች በሚሰሙበትና በሚናገሩበት ልዩልዩ ቋንቋ መናገር ማለት እንጂ ሰዎች ሊሰሙት በማይችሉት ወይም ትርጉም በሌለው ቋንቋ መናገር ማለት አይደለም። ቅዱስ ጳውሎስ

1ኛቆሮ 14:39  "ስለዚህ፥ ወንድሞች ሆይ፥ ትንቢት ለመናገር በብርቱ ፈልጉ፥ በልሳኖች (በልዩ ልዩ ቋንቋ) ከመናገርም አትከልክሉ፤ ነገር ግን ሁሉ በአገባብና በሥርዓት ይሁን።"

በልሳን (በልዩ ልዩ ቋንቋ) የመናገር ጸጋ የተሰጠው ሰው በጉባኤ መካከል በልዩ ልዩ ቋንቋ የሚናገር ከሆነ በጉባኤው የተሰበሰቡ ሰዎች በሚሰሙበት የወል ቋንቋ መተርጎም እንዳለበት መጽሐፍ ቅዱስ ያዛል።

1ኛ ቆሮ 14:13  "ስለዚህ በልሳን የሚናገር እንዲተረጉም ይጸልይ።"
1ኛቆሮ 14:27  "በልሳን የሚናገር ቢኖር ሁለት ወይም ቢበዛ ሦስት ሆነው በተራቸው ይናገሩ አንዱም ይተርጉም፤ የሚተረጉም ባይኖር ግን በማኅበር መካከል ዝም ይበል።

ቅዱስ ጳውሎስ በመልእክቱ ስለ ልሳን ብዙ ከተናገረ በኃላ በእውነቱ ላመኑ ክርስቲያኖች የልሳን ወይም የቋንቋ ጋጋታ ምንም እንደማይጠቅም እንዲህ ሲል ተናገረ 1ኛቆሮ 14:22  "በልሳኖች መናገር ለማያምኑ ምልክት ነው እንጂ ለሚያምኑ አይደለም፥ ትንቢት ግን ለሚያምኑ እንጂ ለማያምኑ አይደለም።"

መብራት (ጧፍ፣ሻማ)

በቅድስት ቤተክርስቲያናችን ውስጥ በቅዳሴ በማህሌት በሰዓታት አገልግሎት ጊዜ፥ በስዕላት ፊት፤ ቅዱሳት መጻሕፍት ሲነበቡ መብራት (ጧፍ፣ሻማ) የሚበራው ከመጽሐፍ ቅዱስ የተገኘ በመሆኑና ሰማያዊ ምሳሌ ስላለው ነው። ብርሃኑ ብርሃናውያን (ሰማያውያን) ቅዱሳን መላእክት ከእኛ ጋር ለመሆናቸው ምሳሌ ነው። ብርሃን ጨለማን እንደሚያስወግድልን ሁሉ እኛም ጭንቀትን፣ መከራን፣ ፍርሃትን እናስወግድበታለን። ሻማው (ጧፉ) ሲነድ እየቀለጠ እንደሆነ ሁሉ ሰማዕታትም ስለእምነታቸው ክብር ሲሉ መስዋታቸውን፤ የወንጌል ፋና የደህንነት ብርሃን ለመሆናቸው ምሳሌ ነው።

"መብራትንም አብርተው ከዕንቅብ በታች አይደለም እንጂ በመቅረዙ ላይ ያኖሩታል በቤት ላሉት ሁሉም ያበራል።"  ማቴ 5:15 
"በዚያን ጊዜ መንግሥተ ሰማያት መብራታቸውን ይዘው ሙሽራውን ሊቀበሉ የወጡ አሥር ቆነጃጅትን ትመስላለች።" ማቴ 25:1 
"ወገባችሁ የታጠቀ መብራታችሁም የበራ ይሁን" ሉቃ 12:35 
"እርሱ የሚነድና የሚያበራ መብራት ነበረ፥ እናንተም ጥቂት ዘመን በብርሃኑ ደስሊላችሁ ወደዳችሁ።" ዮሐ 5:35 
"ደግሞም ኢየሱስ፦ እኔ የዓለም ብርሃን ነኝ፤ የሚከተለኝ የሕይወት ብርሃን ይሆንለታል እንጂ በጨለማ አይመላለስም ብሎ ተናገራቸው።"  ዮሐ 8:12 "ይህም ድንቅ አይደለም፤ ሰይጣን ራሱ የብርሃንን መልአክ እንዲመስል ራሱን ይለውጣልና።"  2ኛቆሮ 11:14  "በቀኝ እጄ ያየሃቸው የሰባቱ ከዋክብትና የሰባቱ የወርቅ መቅረዞች ምሥጢር ይህ ነው፤ ሰባቱ ከዋክብት የሰባቱ አብያተ ክርስቲያናት መላእክት ናቸው፥ ሰባቱም መቅረዞች ሰባቱ አብያተ ክርስቲያናት ናቸው።" ራእይ 1:20 
ልዑለ እግዚኣብሔር በደብተራ ኦሪት ውስጥ ዘወትር መብራት እንዲበራ አዝዞ ነበር።

"መቅረዝንም ከጥሩ ወርቅ አድርግ መቅረዙ ከእግሩና ከአገዳው ጋር በተቀጠቀጠ ሥራ ይደረግጽዋዎቹም ጕብጕቦቹም አበቦቹም አንድነት በእርሱ ይደረጉበት።" ዘጸ 25:31 37:17  "በቅድስተ ቅዱሳኑም ፊት እንደ ሥርዓታቸው ያበሩ ዘንድ መቅረዞችንና ቀን ዲሎቻቸውን ከጥሩ ወርቅ ሠራ።" 2ኛዜና 4:20 በዘመነ ሐዋርያትም ቢሆን ክፍ ብሎ በሠገነት ላይ የሚበራ መብራት ነበር። "ተሰብስበንም በነበርንበት ሰገነት እጅግ መብራት ነበረ።" ሐዋ 20:8  እኛም ይህን ትውፊት የተቀበልነው ከአባቶቻችን ቅዱሳን ሐዋርያት ነው።

ምጽዋት

ሰው ወጥቶ ወርዶ ደክሞ ካገኘው ላይ የሚያደርገው በጎ ስጦታ ነው:: ምጽዋት ብልና ዝገት በማያበላሸው ሌቦችም በማይሰርቁት ስፍራ በሰማይ መዝገብ ማከማቸት ነው:: ምጽዋት ሲሰጡ ብድራትን ሁሉ የሚከፍል እግዚአብሔር መሆኑን አምነን ሊሆን ይገባል:: 2ኛቆሮ 9:6 "ይህንም እላለሁ። በጥቂት የሚዘራ በጥቂት ደግሞ ያጭዳል፥ በበረከትም የሚዘራ በበረከት ደግሞ ያጭዳል።" ምሳሌ 19:17 "ለድሀ ቸርነትን የሚያደርግ ለእግዚአብሔር ያበድራል፥ በጎነቱንም መልሶ ይከፍለዋል።" 

ሉቃ 14:12 "የጠራውንም ደግሞ እንዲህ አለው፦ ምሳ ወይም እራት ባደረግህ ጊዜ፥ እነርሱ ደግሞ በተራቸው ምናልባት እንዳይጠሩህ ብድራትም እንዳይመልሱልህ፥ ወዳጆችህንና ወንድሞችህን ዘመዶችህንም ባለጠጎች ጎረቤቶችህንም አትጥራ።" 

ሮሜ 12:8 "የሚመክርም ቢሆን በመምከሩይት ጋ፤ የሚሰጥ በልግስና ይስጥ፤ የሚገዛ በትጋት ይግዛ፤ የሚምር በደስታ ይማር።"  ሲራክ 3:29 4:1 " ሲራክ 7:33 " 
ሲራክ 29:11 " ምጽዋት ሁሉም በአቅሙ ሊፈጽመው የሚገባ በጎ ተግባር ነው::
ማር 12:41 "ኢየሱስም በመዝገብ አንጻር ተቀምጦ ሕዝቡ በመዝገብ ውስጥ ገንዘብ እንዴት እንዲጥሉ ያይ ነበር፤ ብዙ ባለጠጎችም ብዙ ይጥሉ ነበር" በእምነት የሚፈጽሙት ምጽዋት ሰማያዊ ዋጋ ያለውና የተትረፈረፈ የእግዚአብሔርን በረከት የሚያስገኝ ነው::  ምሳሌ 11:24 "ያለውን የሚበትን ሰው አለ፥ ይጨመርለታልም ያለቅጥ የሚነፍግ ሰውም አለ፥ ይደኸያልም።" 

ምሳሌ 28:27 "ለድሀ የሚሰጥ አያጣም ዓይኖቹን የሚጨፍንግን እጅግ ይረገማል።" 2ኛነገ 12:5 "ዮአስም ካህናቱን። ወደእግዚአብሔር ቤት የሚገባውን የተቀደሰውን ገንዘብ ሁሉ፥ ስለነፍሱም ዋጋ የሚቀርበውን ገንዘብ፥ በልባቸውም ፈቃድ ወደእግዚአብሔር ቤት የሚያመጡትን ገንዘብ ሁሉ፥ ካህናቱ እያንዳንዱ ሰው ከሚያመጣው ይውሰዱ በመቅደስም ውስጥ የተናዱትን ይጠግኑበት አላቸው።"  ሐዋ 10:4 "እርሱም ትኵር ብሎ ሲመለከተው ደንግጦ። ጌታሆይ፥ ምንድርነው? አለ። መልአኩም አለው። ጸሎትህና ምጽዋትህ በእግዚአብሔር ፊት ለመታሰቢያ እንዲሆን አረገ።" 

ማቴ 25:34 "ንጉሡም በቀኙ ያሉትን እንዲህ ይላቸዋል። እናንተ የአባቴ ቡሩካን፥ኑ፤ ዓለም ከተፈጠረበት ጊዜ ጀምሮ የተዘጋጀላችሁን መንግሥት ውረሱ። ተርቤ አብልታችሁኛልና፥ ተጠምቼ አጠጥታችሁኛልና፥ እንግዳ ሆኜ ተቀብላችሁኛልና፥ ታርዤ አልብሳችሁኛልና፥" መዝ 40:1 "ለችግረኛና ለምስኪን የሚያስብ ምስጉን ነው እግዚአብሔር በክፉ ቀን ያድነዋል።" 

ዳን 4:27 "ንጉሥ ሆይ፥ ስለዚህ ምናልባት የደኅንነትህ ዘመን ይረዝም እንደሆነ ምክሬ ደስ ያሰኝህ ኃጢአትህንም በጽድቅ፥ በደልህንም ለድሆች በመመጽወት አስቀር።" ሲራክ 29:1-9 ሲራክ 7:10 ሲራክ 3:28 " ሲራክ 16:14 "